Theo y học cổ truyền hoa Nhài còn có tên gọi khác là hoa Lài có công hiệu lý khí, khai uất, chống ứ tắc, an thần, điều hòa hệ gan mật-tiêu hóa, giảm đau, giải cảm, có tác dụng điều trị các chứng như đau đầu choáng váng, kiệt lỵ, đau bụng, viêm kết mạc, ung nhọt...
Những bài thuốc hay từ hoa Nhài
Đau đầu, choáng váng: Hoa Nhài 20gr, đầu cá mè 1 cái, thêm nước, gia vị, tiềm cách thủy để ăn.
Mất ngủ: Hoa Nhài 15gr, tim sen 10gr, hạt muồng ngủ 15gr(sao đen) sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần, dùng liền 5 ngày. Hoặc lấy rễ cây hoa Nhài 20gr sắc uống.
Cảm mạo phát sốt: Hoa Nhài 10g, trà xanh 10g, thảo quả 15g sắc uống.
 |
| Hoa Nhài |
Đầy bụng tiêu chảy: Hoa Nhài 10g, Mộc Hương 10g, lá Mã Đề 40g, Tiên hạc thảo(Long nha thảo) 20g sắc uống.
Tăng huyết áp: Hoa Nhài 15g, hoa Hòe 15g, Kim cúc 10g, hoa Đại 10g sắc uống ngày 1 thang.
Đau sưng mắt đỏ: Hoa lài 20g rửa sạch sắc uống hoặc Hoa lài 15g , kim ngân hoa 10g , cúc hoa 10g sắc uống.
Ngực bụng căng đầy, đau bụng tiêu chảy: hoa lài 10g (bỏ sau), trà xanh 15g, thạch xương bồ 10g, sắc uống lúc ẩm.
Rôm sảy: Lá Lài 50g, lá ngải cứu 30g, lá sài đất 30g, sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần , dùng liền 7 ngày.
Vị khí bất hòa(rối loạn tiêu hóa): Hoa Lài vừa đủ hãm nước uống.
Chữa mụn nhọt: Hoa Lài 20g, bồ công anh 15g , kim ngân hoa 25g , cam thảo đất 15g , sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần.
Họng sưng như có hạt mà không nuốt được: Hoa Nhài 10g, trà xanh 100g, cả hai trộn đều, ngày dùng 30g hãm trà uống. Hoặc Hoa lài 10g, kim quất phơi khô 20g, gạo tẻ 100. Hoa lài băm nhuyễn, kim quất cắt hạt lựu, trước tiên nấu cháo, kế đến thêm kim quất nấu sôi hai-ba dạo, rồi bỏ thêm hoa lài thì hoàn tất.
Chấn thương, bong gân: Rễ hoa lài và rượu trắng với mỗi thứ vừa đủ. Rễ hoa lài giã nhuyễn xào với rượu trắng, rồi đắp tại chỗ.
Kiết lỵ: Hoa lài 20g, rượu đế 100ml. Hoa lài cho vào rượu ngâm, rồi đem tiêm cách thủy cho sôi, uống lúc ấm.
Can bị khí thống (đau bụng do rối loạn chức năng gan và dạ dày): hoa lài 10g, đinh hương 10g cho vào ngâm trong 100ml rượu đế, rồi đem cách thủy cho sôi để uống.
Chán ăn: Nước cốt hoa lài 20ml, hòa với 20ml nước sạch chia 2 lần uống trong ngày. Hoặc hoa lài 10g, hoa đậu ván 40g, gạo tẻ 50g. Gạo vo sách nấu cháo, khi chín cho hoa lài và hoa đậu ván vào cho sôi vài phút, ăn lúc ấm.
Sắc mặt tiều tụy: Khi sắc mặt tiều tụy, có thể dùng các bài thuốc dưới đây.
Bài 1: Dùng chè hoa lài và hoa hồng công thức như sau: hoa lài 15g, hoa hồng 5 bông, gạo tẻ 100g, đường phèn vừa đủ. Gạo vo sạch cho vào nồi cho nước vừa đủ, sau khi nấu sôi thì thêm hoa lài, hoa hồng, đường phèn chuyển qua nấu thành chè. Mòn chè này có tác dụng điều chỉnh chức năng gan và chống ứ tắc, bình ổn chức năng tiêu hóa, tăng sức và giảm đau.
Bài 2: Canh hoa lài nấu gan gà cụ thể như sau: hoa lài 250 bông, nấm tuyết ngâm nở 20g, gan gà 150g, câu kỷ tử 10g, bột nêm, nước dùng đều vừa đủ. Gan gà rửa sạch, cắt lát mỏng cho vào chén, thêm rượu đế, nước gừng, bột nêm trộn đều để ướp, nấm tuyết rửa sạch ngâm nước dùng sau, hoa lài bỏ cuống rửa sạch, cho vào thau, câu kỷ tử rửa sạch. Chào bắc lên bếp đổ dầu chờ nóng, đổ nước dùng, rượu, nước gừng, bột nêm, nấm tuyết, gan gà, câu kỷ tử để nấu, vớt váng sau khi sôi, chờ khi gan gà chín thì múc vào chén, rồi rắc hoa lài vào gan gà. Món canh này có tác dụng bổ ích can thận, làm đẹp và sáng mắt, thích hợp cho sắc mặt tiều tụy.
(Theo Lương y Nguyễn Công Đức-Khoa học Phổ Thông)